Seveso Direktifi
Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik
Bekra Bildirimi
Tesisin BEKRA kapsamına girip girmediği, Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik Ek’inde yer alan maddelerin miktarlarına göre belirlenmektedir. Eğer bir tesis, bu maddeleri alt eşik veya üst eşik seviyelerinde bulunduruyorsa, ilgili sınıflandırmaya göre BEKRA kapsamına girmektedir.
-
Alt Seviye Kuruluşlar: Büyük Kaza Önleme Politika Belgesi (BKÖP) ve Büyük Kaza Senaryo Dokümanı (BKSD) hazırlamakla yükümlüdür.
-
Üst Seviye Kuruluşlar: Güvenlik Raporu (GR), Büyük Kaza Senaryo Dokümanı (BKSD), Dahili Acil Durum Planı (DADP) hazırlamakla yükümlüdür.
Aynı zamanda, alt seviyeli ve üst seviyeli kuruluşlar Tehlikeli Madde Müdahale Kartı (TMMK) ve Kamumun Bilgilendirilmesi Metni’ni hazırlamakla yükümlüdür.
BEKRA Bildirimi; Entegre Çevre Bilgi Sistemi (EÇBS) üzerinden elektronik ortamda yapılmaktadır. Bildirimin eksiksiz ve doğru yapılması, tesisin yasal sorumluluklarını yerine getirmesi açısından önemlidir.
Güvenlik Raporu
Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik kapsamında, üst seviyeli kuruluşlar tarafından hazırlanması zorunlu olan bir dokümandır. İşletmeci, büyük kazaları önlemek ve büyük bir kazanın meydana gelmesi durumunda etkilerini insana ve çevreye en az zarar verecek şekilde sınırlamak için güvenlik yönetim sistemi ile ilgili tüm tedbirleri almakla yükümlüdür.
Güvenlik Raporu’nun birinci bölümünde; kuruluştaki her bir tesis hakkında yerilen bilgilerin yanı sıra BEKRA Bildiriminde bildirilen tehlikeli maddeler, meteorolojik veriler, kuruluşun yerleştiği alanda meydana gelmiş doğal afetler ve resmi yazılara ait bilgiler yer almaktadır. Güvenlik Raporu’nun ikinci bölümü kuruluşun Güvenlik Yönetim Sistemi’ni tanımlamaktadır.
Güvenlik Yönetim Sistemi’nin her bir unsuru aşağıda verilmiştir:
-
Organizasyon ve Personel
-
Büyük Kaza Tehlikelerinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi
-
İşletim Kontrolü
-
Değişimin Yönetimi
-
Acil Durumlar için Planlama
-
Performansın İzlenmesi
-
Denetleme ve İnceleme
Büyük Kaza Önleme Politika (BKÖP) Belgesi
Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik kapsamında, alt seviyeli kuruluşlar tarafından hazırlanması zorunlu olan bir dokümanıdır. İşletmeci, büyük kazaları önlemek ve büyük bir kazanın meydana gelmesi durumunda etkilerini insana ve çevreye en az zarar verecek şekilde sınırlamak için güvenlik yönetim sistemi ile ilgili tüm tedbirleri almakla yükümlüdür.
BKÖP Belgesinin birinci bölümünde; kuruluştaki her bir tesis hakkında yerilen bilgilerin yanı sıra BEKRA Bildiriminde bildirilen tehlikeli maddelere ait bilgiler yer almaktadır. Büyük Kaza Önleme Politika Belgesi’nin ikinci bölümü kuruluşun Güvenlik Yönetim Sistemini tanımlamaktadır.
Güvenlik Yönetim Sistemi’nin her bir unsuru aşağıda verilmiştir:
-
Organizasyon ve Personel
-
Büyük Kaza Tehlikelerinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi
-
İşletim Kontrolü
-
Değişimin Yönetimi
-
Acil Durumlar için Planlama
-
Performansın İzlenmesi
-
Denetleme ve İnceleme
Büyük Kaza Senaryo Dokümanı
Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik kapsamında, üst ve alt seviyeli kuruluşlar tarafından hazırlanması gereken teknik analiz dokümanlarından biridir. Bu dokümanın temel amacı, tesiste meydana gelebilecek büyük endüstriyel kazaları senaryo bazlı olarak değerlendirmek ve bu senaryolara ilişkin riskleri nicel olarak analiz etmektir.
BKSD kapsamında öncelikle, proses güvenliği açısından tehlikeli ekipmanlar ve tehlikeli ekipmanlar üzerinden oluşabilecek büyük kaza senaryoları tanımlanır. Bu senaryoların belirlenmesinde başta HAZOP (Hazard and Operability) olmak üzere sistematik risk analiz yöntemleri kullanılmaktadır. Belirlenen senaryolara ilişkin güvenlik bariyerlerinin etkinliğinin değerlendirildiği ve büyük kaza senaryolarının meydana gelme frekanslarının hesaplandığı Hata Ağacı Analizi (Fault Tree Analysis, FTA) ve Olay Ağacı Analizi (Event Tree Analysis, ETA) gibi kantitatif risk değerlendirme yöntemleriyle gerçekleştirilmektedir.
Yapılan bu analizlerin sonucunda her bir büyük kaza senaryosuna ait yangın, patlama ve yayılım olaylarının meydana gelme frekansı hesaplanır. Bu değerlerin, mevzuatta belirtilen sınır değerin (1x10⁻⁴/yıl) altında kalması gerekir. Aksi takdirde, kuruluşun ilave güvenlik önlemleri alması ve bu önlemleri dokümante etmesi zorunludur.
Dahili Acil Durum Planı
Büyük endüstriyel kazaların öncesi, sırası ve sonrasını kapsayacak şekilde, uygun dış kaynaklar da dâhil olmak üzere kuruluşun kendi imkânlarıyla gerçekleştireceği tüm acil müdahale düzenlemelerini içeren dâhili acil durum planı; ihtiyaç duyulacak acil gereksinimleri, kısa ve uzun vadeli iyileştirmeleri kapsamlı biçimde belirlemelidir. Bu plan, büyük kaza senaryo dokümanında belirtilen yangın, patlama ve yayılım gibi her bir kaza türünü içerecek şekilde hazırlanmalı; ayrıca deprem, sel ve taşkın gibi endüstriyel kazaları tetikleyebilecek doğal afetler de dikkate alınarak tüm senaryolara uygulanabilir nitelikte olmalıdır.
Hizmet gruplarının koordinasyonu ile tatbikat ve eğitimler yoluyla hazırlık düzeyinin artırılması da DADP’nin temel amaçlar arasındadır. DADP’de; acil durum organizasyon şeması, hizmet grupları, iletişim bilgileri, müdahale yöntemleri, ekipman listeleri, toplanma alanları, tahliye yolları ve itfaiye, AFAD gibi dış kurumlarla koordinasyon temel unsurları yer almaktadır.
Tehlikeli Madde Müdahale Kartları
Tehlikeli Madde Müdahale Kartları, güvenlik bilgi formları esas alınarak acil müdahale ekipleri için tavsiye niteliğinde hazırlanmakta ve müdahale durumlarında etkili ve güvenli bir şekilde hareket etmek adına kritik bilgiler sunmaktadır. Detaylı bilgi için tıklayınız.
Kamunun Bilgilendirilmesi Metni
Seveso kapsamına giren kuruluşlar, toplumun ve paydaşların bilgilendirilmesi amacıyla şeffaf bir iletişim politikası benimsemektedirler. Kamunun Bilgilendirilmesi Metni ile kamuyu bilgilendirerek farkındalığı arttırmakta ve etkin bir iletişim sağlamaktadırlar. Detaylı bilgi için tıklayınız.